Bạn có bao giờ tự hỏi, mỗi món ăn mình nạp vào cơ thể hàng ngày có ảnh hưởng như thế nào đến tuổi thọ? Một nghiên cứu mới đây đã “bóc tách” hơn 5.800 loại thực phẩm và hé lộ những bí mật về “vùng đỏ”, “vùng cam”, “vùng xanh” – những khu vực thực phẩm có thể rút ngắn hoặc kéo dài cuộc sống của bạn. Cùng khám phá để đưa ra những lựa chọn thông minh, sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày!
Chế độ ăn uống, sức khỏe và môi trường có mối liên hệ mật thiết với nhau. Từ quá trình sản xuất đến tiêu thụ, thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày đều tác động đến cơ thể và cả hành tinh này. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature Food đã chỉ ra rằng, lựa chọn thực phẩm có thể ảnh hưởng đáng kể đến tuổi thọ. Các nhà nghiên cứu đã chia thực phẩm thành ba nhóm chính, tương ứng với ba “vùng” màu sắc, dựa trên giá trị dinh dưỡng và tác động của chúng đối với sức khỏe.
“Vùng đỏ” là nơi tập trung những loại thực phẩm nên hạn chế tối đa. Chúng thường có giá trị dinh dưỡng thấp và gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Các loại thịt chế biến sẵn từ thịt đỏ (thịt lợn, thịt bò), phô mai, một số loại cá hồi và đồ uống chứa nhiều đường là những đại diện tiêu biểu của vùng này.
Thói quen tiêu thụ nhiều thực phẩm kém lành mạnh và ít ăn thực phẩm có lợi là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm gia tăng tỷ lệ tử vong sớm. Các chuyên gia khuyến cáo, việc cắt giảm hoặc thay thế các loại thực phẩm “vùng đỏ” có thể mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kể.
Theo tiến sĩ Katerina S. Stylianou, đồng tác giả của nghiên cứu, chỉ cần thay thế 10% lượng calo hàng ngày từ thịt bò và thịt đã chế biến bằng trái cây, rau, các loại đậu và hải sản cũng có thể cải thiện sức khỏe đáng kể. Điều này có thể giúp tăng thêm 48 phút tuổi thọ mỗi ngày và giảm 33% lượng khí nhà kính.
“Vùng cam” bao gồm những thực phẩm có tác động xấu đến sức khỏe nhưng không nghiêm trọng như “vùng đỏ”. Hầu hết các loại gia cầm, sữa, sản phẩm từ trứng và một số loại ngũ cốc thuộc nhóm này. Do đó, bạn nên tiêu thụ những loại thực phẩm này một cách điều độ.
Cách chế biến cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định một món ăn có lợi cho sức khỏe hay không. Ví dụ, một khẩu phần cánh gà 85g có thể làm mất 3,3 phút tuổi thọ vì chứa nhiều natri và axit béo chuyển hóa.
“Vùng xanh” là nơi hội tụ những thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và ít tác động đến môi trường. Các loại hạt, trái cây, rau xanh (đặc biệt là những loại được trồng tự nhiên), đậu, ngũ cốc nguyên cám và một số loại hải sản như cá da trơn là những đại diện tiêu biểu.
Các chuyên gia kết luận, đây là những thực phẩm bạn nên tập trung tiêu thụ để có một chế độ ăn lành mạnh. Chúng cung cấp các vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết cho cơ thể, giúp ngăn ngừa bệnh tật và kéo dài tuổi thọ.
Tuy nhiên, tiến sĩ Katerina cũng nhấn mạnh rằng, chế độ ăn dựa trên thực vật không phải lúc nào cũng mang lại lợi ích lớn nhất cho sức khỏe và môi trường. Tiêu thụ cả thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật và động vật một cách điều độ là lựa chọn sáng suốt nhất.
Nghiên cứu khuyến khích mọi người tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm có lợi về mặt dinh dưỡng, bao gồm trái cây, rau xanh trồng tự nhiên, các loại đậu, quả mọng và hải sản ít tác động đến môi trường.
Những điều chỉnh nhỏ trong chế độ ăn uống hàng ngày có thể giúp bạn sống lâu hơn và bảo vệ hành tinh. Hãy bắt đầu bằng việc thay thế các loại thực phẩm “vùng đỏ” như thịt bò và thịt chế biến sẵn bằng trái cây, rau, các loại hạt, đậu và một số loại hải sản.
Hiện nay, các nhà nghiên cứu đang làm việc với đối tác từ Thụy Sĩ, Brazil và Singapore để phát triển một hệ thống đánh giá thực phẩm trên toàn cầu. Điều này sẽ giúp mọi người dễ dàng hơn trong việc lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe và thân thiện với môi trường.
Giáo sư Olivier Jolliet, đồng tác giả của nghiên cứu, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc thay đổi chế độ ăn uống để cải thiện sức khỏe con người và môi trường. Ông cho biết: “Những phát hiện của chúng tôi đã chứng minh rằng các mục tiêu nhỏ đem lại lợi ích đáng kể về sức khỏe và môi trường.”
Nghiên cứu về “vùng đỏ, vùng cam, vùng xanh” đã mang đến những hiểu biết quan trọng về mối liên hệ giữa thực phẩm và tuổi thọ, giúp bạn đưa ra những lựa chọn thông minh hơn cho sức khỏe của mình.